Zielepijn, bestaat dat? Pijn hebben bij verdriet? Ik denk het wel. Maar zielepijn kun je niet onderscheiden van lichamelijke pijn. Het voelt net zo aan als pijnlijke nekspieren. Het is dezelfde pijn. Zielepijn is altijd ook lichamelijke pijn. Daarom helpen pijnstillers soms voor zielepijn; wat raar is. Van pijnstillers kun je zo zielsgelukkig worden.
Normaal is voor pijn een zenuwstelsel nodig. Pijn in de nekspieren wordt doorgegeven via zenuwen die van de nekspieren lopen naar de schakelingen van het ruggemerg. Vandaar gaan de signalen omhoog naar de hersenen. De hersenen maken er een zinvol bericht van: ‘je hebt nekpijn en dat is erg onaangenaam’. Dit bericht snapt iedereen met hersens, want iedereen heeft dit eerder meegemaakt. Ergens zit het pijngeheugen, ervaringen van eerdere pijn.
In het tijdschrijft Pain stond een verhaal over een vrouw van 32 die dit mist. Haar pijnzenuwen functioneren niet, vanaf de geboorte. Dit is gevaarlijk. Als kind heeft ze vele ongelukken gehad, botbreuken en ernstige brandwonden. Pijn kende ze niet. Goed klimmen leer je door te vallen. Dat doet pijn. Dan kijk je de volgende keer wel uit. Maar zij niet. Ze brak een been en werd daar niet wijzer van. Ik stel me voor dat ze als peuter haar handje in een kaarsvlam hield en gefascineerd toe keek hoe haar vingertje van kleur veranderde en zelfs ging roken.
Ze had dus geen enkele pijnervaring, net zo min als blindgeborenen kunnen vertellen wat rood is.
Tot haar jongere broer een dodelijk ongeluk kreeg. Toen kreeg ze een nieuw gevoel, een intens, onaangenaam gevoel. Ze had hoofdpijn, een pijnlijk bandgevoel om het hoofd. Pijntechnisch kan dit niet, hoofdpijn zonder pijnzenuwen. Ze had zielepijn zonder pijnprikkels, zonder pijnzenuwen, zonder pijnervaring. Net alsof de blinde rood gaat beschrijven.
Blijkbaar kan dat, pijn zonder pijnzenuwen. Zielepijn bestaat.