Het bestaat allemaal volgens psycholoog Derksen: de geest, de wil, het onbewuste. Hij zal ook bedoelen: en de vrije wil, eigen schuld en morele plicht het goede te doen, dat bestaat ook. Hersenonderzoekers zeggen wat anders. Ze zeggen dat menselijk gedrag gestuurd wordt door de hersenen. Hersenen bepalen voornamelijk wat je doet, wat je denkt en voelt, wat je samen doet. Derksen vindt dit een verplatting. Het is de halve werkelijkheid. En je doet mensen met een probleem tekort als je zo denkt. De verslaafde, de ADHD-er en de borderliner bijvoorbeeld, hen valt wel degelijk wat te leren. Ook heeft de verslaafde wel schuld als deze er een puinhoop van maakt, de ADHD-er die te laat op zijn afspraak komt en de borderliner die zijn kinderen het leven zuur maakt. Geef hen niet de ruimte om te zeggen “Sorry, mijn verslaving / ADHD / borderline stoornis zit in mijn hersenen, ik kan er niets aan doen”. Ik denk dat Derksen gelijk heeft. Of liever…
.. hij laat de andere kant van hetzelfde zien. Sterker nog, je hersenen veranderen bij stress en knappen op door slim georganiseerde training, blijvend vaak. Het brein vormt zich naar psychische pret of pech. Andersom bepaalt je hersenstructuur dat je je neiging tot tobben of slordigheid maar moeizaam afleert. Maar het kan wel. Hersenonderzoekers en psychologen als Derksen lijken tegenover elkaar te staan. Ik denk dat dit niet nodig is. Er is geen verschil tussen geest en hersencelletjes. Leven, fouten maken en daarvan leren doe je met geest en brein, twee kanten van dezelfde mens. Zonder brein, die fraaie elektrochemische machine, kan dat niet. Spirituelen en religieuzen denken van wel, maar dat vind ik maar raar. De andere kant is dat er ook goede bedoelingen nodig zijn, spanning, verdriet, genoegen, het is allemaal nodig. Een selectief geheugen helpt dan erg om het niet te druk te krijgen in dat hoofd. Dat is allemaal psyche, en celchemie, en hersensoftware. Aanleg en gedrag, het is niet te scheiden. Bij darm en huid werkt dat overigens net zo; bij alles dus. Professor in de hersenen en professor in de psyche, ze praten over hetzelfde. Laten we een professor in de menskunde aanstellen. Die moest maar eens gaan praten met de twee kemphanen.