Nico van Duijn

Geneeskunde op rantsoen

Elk jaar biedt de geneeskunde meer en dat kost elk jaar meer geld. Soms is dat een vooruitgang, soms is het geruststellinggeneeskunde. Dat laatste is een onverzadigbare markt. Er zijn twee manieren om daar wat aan te doen; tenminste, als we het te duur vinden. De eerste manier is de drempel verhogen. Lange wachttijden, verre afstand en eigen bijdragen, het werkt allemaal. Vervelend is dat deze maatregelen niet selecteren op noodzaak, maar op inkomen.

De tweede manier is het aanbod te beperken, niet bij de toegang, maar achter de voordeur. Daar kun je wel selecteren op noodzaak. Stelt u zich voor dat huisarts, specialist en spoedpost net zo blijven als nu: vrij toegankelijk, weinig drempels, altijd vergoed. Maar nergens krijgt u zomaar een echo, bloedtest, foto of operatie als dat niet strikt nodig is. Alle diagnostiek en behandeling gaat op rantsoen. Dat doen we met 30% minder. Dokters bepalen onderling met vakmanschap en openbare praktijkrichtlijnen bij wie verder onderzoek en behandeling zinvol is. Als ook zij ongerust zijn over de klachten, dan wordt verder onderzoek gedaan. Als u alleen ongerust bent maar de dokters niet, dan wordt geen verder onderzoek gedaan ter geruststelling.

Geneeskunde op rantsoen Read More »

In de spreekkamer zijn we het eens

Dokters mopperen onderling soms op een klein groepje patiënten die overvragen. Politici, bestuurders en financiers mopperen mee, en verwijten dokters dat ze teveel doen. Daarom is de zorg te duur. Patiënten en dokters zijn de schuldigen. Het gekke is dat dokters en patiënten het in de spreekkamer vrijwel altijd eens worden. Het is genoeglijk in die spreekkamer, harmonieus. Blijkbaar is over je eigen gezondheidsproblemen praten  met je eigen dokter iets heel anders dan schrijven in de krant over andere patiënten, andere dokters. Het probleem zit hem in het verschil tussen individuele kwesties en publieke zaken, tussen praten in de spreekkamer over jezelf en schrijven in de krant over anderen.

In de spreekkamer zijn we het eens Read More »

Meningitis, mastoidits

Op de huisartsenpost hoor ik de assistenten aan de telefoon vragen bij oorpijn “Staat het oortje af?”. En bij koorts en spierpijn in de nek “Is het kind nekstijf? Zijn er nietwegdrukbare vlekjes?”. Dit zijn vragen volgens het protocol.  Protocol schrijvers willen zeker hebben dat het kind niet plotseling een hersenvliesontsteking heeft, voor de aansprakelijkheidsverzekering. Daarna schakelen de assistenten over op een gewoon gesprek. Dat doen ze goed. Die protocolvragen aan het begin hebben niets met geneeskunde te maken, maar met valse geruststelling en geen gezeur achteraf, want  het protocol is toch gevolgd, toch? Het zijn ook nog eens de verkeerde vragen.  Mastoïditis is een botontsteking achter het oor, een uiterst zeldzame complicatie van middenoorontsteking. Nog zeldzamer is de hersenvliesontsteking als complicatie

Meningitis, mastoidits Read More »

Brein en geest

Het bestaat allemaal volgens psycholoog Derksen: de geest, de wil, het onbewuste. Hij zal ook bedoelen: en de vrije wil, eigen schuld en morele plicht het goede te doen, dat bestaat ook. Hersenonderzoekers zeggen wat anders. Ze zeggen dat menselijk gedrag gestuurd wordt door de hersenen. Hersenen bepalen voornamelijk wat je doet, wat je denkt en voelt, wat je samen doet.  Derksen vindt dit een verplatting. Het is de halve werkelijkheid. En je doet mensen met een probleem tekort als je zo denkt. De verslaafde, de ADHD-er en de borderliner bijvoorbeeld, hen valt wel degelijk wat te leren. Ook heeft de verslaafde wel schuld als deze er een puinhoop van maakt, de ADHD-er die te laat op zijn afspraak komt en de borderliner die zijn kinderen het leven zuur maakt.  Geef hen niet de ruimte om te zeggen “Sorry, mijn verslaving / ADHD / borderline stoornis zit in mijn hersenen, ik kan er niets aan doen”. Ik denk dat Derksen gelijk heeft. Of liever…

Brein en geest Read More »

Sporten en pijn

Ambitieuze sporters lijden pijn als ze tot aan de grenzen van hun kunnen gaan. De hardloper die nog sneller wil lopen, de fietser die een nog langere berg op wil. Het blijkt dat competitieve sporters geen hogere pijndrempel hebben, maar wel een hogere pijntolerantie. Ander onderzoek laat zien dat het sportieve doel – sneller lopen, steiler fietsen – belangrijker wordt als het pijn doet.  Waarschijnlijk speelt nog iets mee: weten waarom het pijn doet maakt dat sportpijn beter te verdragen  is. Dit geldt helemaal als een gewaardeerde sportfysiotherapeut de pijn omstandig verklaart, met tendinitis, overtraind en hamstrings. Dit is de pastorale kant van dat vak, de fysiotherapeut als priester. Heel anders is het gesteld met chronisch pijnpatiënten.

Sporten en pijn Read More »

Geheugen

Vandaag moest ik een raadsvergadering voorzitten en dacht onze gast de accountant een hand te geven. Het was de ambtenaar van financiën op de plek waar vorig jaar de accountant zat. De accountant zat nu aan de andere kant van de tafel. Dat is prosophypognosie, het slecht herkennen van gezichten. Toen hij wat zei herkende ik hem. Voor stemmen heb ik wel een geheugen. Een geheel beschadigd geheugen voor gezichten heeft Oliver Sacks beschreven in ‘The man who mistook his wife for a hat’, prosopagnosie, meestal na een blessure van het brein. Een van onze praktijkassistenten heeft hypergnosie. Die weet alles. Ik vraag dan

Geheugen Read More »

Onverklaarde klachten

Dokters zijn elke dag druk met het verklaren van klachten. Dat veel klachten vanzelf over gaan, dat weten mensen heus wel. Of ze gaan niet over, maar horen ze er een beetje bij. “Och, dat heeft iedereen wel eens, zo’n pijn”, wordt dan gezegd. Of “Je loopt het eruit, die pijn. Het slijt”. Maar dan nog willen mensen graag een verklaring, een oorzaak voor de klachten. Want als je weet dat het ergens van komt, dan kun je het accepteren en er misschien kan er wel wat aan gedaan worden. Lastiger is het voor ons als mensen een verborgen agenda hebben.

Onverklaarde klachten Read More »

Afscheid

Dit is de laatste column in deze krant de Almare die ophoudt te bestaan. Over afscheid dus,  groot afscheid en klein afscheid. Afscheid na een gesprek, onderhandeling of aanraking. Elke dag neem ik 35 keer per dag afscheid van mensen. Tweejarigen geef je geen hand. Daar zwaai je naar met “Dag, lieverd!”. Vierjarigen geven jou de verkeerde hand als ze rechts hun knuffel vasthouden. “Doe maar de andere hand”, zeg ik pedagogisch. Dat moet je weer niet bij een zesjarige doen, want dat vat moeder op als een verwijt, aan haar opvoedkunde. Bij 12-jarigen negeer ik de ouder. Dan krijgt de jongeman de volle aandacht. Want een 12-jarige is een groot mens; wankel, maar groot. De 14-jarigen moet je intensief spreken en afscheid nemen met “Sterkte de komende jaren” Want die zie je pas weer terug als ze misschien een kind hebben, of al schulden.

Afscheid Read More »

Kraker

Krakers willen niet zo genoemd worden. Het klinkt zo grof, vinden ze. Manueel therapeuten heten ze. Dit zijn gespecialiseerde fysiotherapeuten. Dit beroep moeten we onderscheiden van chiropractor, osteopaten, orthomanuelen en craniosacralen. Manueel therapeuten manipuleren wervels. Mobiliseren noemen ze het ook wel, om het allemaal niet zo agressief te laten klinken. Ik verwijs graag naar manueel therapeuten omdat ze soms juist niet manipuleren. Daar hou ik van: eigenwijze professionals die hun eigen plan trekken; die verder kijken dan de wervel scheef staat. Die hun handen thuis houden als een mens slappe spieren heeft, vele andere pijnen, ingewikkelde psychologie of complete uitputting. Zij hebben ook de zelfkraak methode uitgevonden (MacKensey). Ze hoeven namelijk niet zo nodig. Na een paar keer stoppen ze als het niet helpt. Of ze stoppen na een paar keer omdat de klachten over zijn. Dat lijkt me logisch.

Kraker Read More »