Herinner je je pijn, eerdere pijn? Of heeft pijn zelf een geheugen? Het lijkt op het laatste. En de pijndrempel bestaat ook, is meetbaar in het laboratorium, althans bij proefdieren.
Begin deze maand was er een internationaal hoofdpijn congres, over de structuur van pijn. Geen psycholoog gezien dat weekend, alleen maar hoofdpijndokters, onder elkaar. Chronisch pijn is biochemie, neuro-electronica, en oplichtende kleuren op een PET-scan van de hersenen.
Chronische pijn is ook beleving, pijn die je niet voelt als je afgeleid wordt. Pijn die erger wordt als je er bang voor bent. Pijn van een wond kan minder of meer worden met hypnose, maar ook van morfine en dat is geen suggestie.
Denken aan pijn geeft fysieke pijn, meetbaar, ook zonder pijnprikkel. Pijn kan verdwijnen met een placebo, een nepmedicijn. Je kunt er hersenfoto’s van maken die de pijn tonen. Er is verwachte pijn zonder pijnprikkels, eerdere pijn, onderdrukte pijn en zelfs placebopijn, pijn door een nepstofje dat geen pijn doet maar wel pijn opwekt.
Het pijnsysteem van huidzenuwen via ruggemerg, hersenstam en hersenschors kan een eigen leven gaan leiden. Bij chronisch pijn groeien er meer pijnzenuwen in de huid. De schakelingen tussen zenuwcellen staan op scherp. De hersenstam heeft als het ware pijn klaar liggen en geeft een heftige pijnreactie op zacht gekrab op de huid. De pijndrempel bestaat echt, al is het een ingewikkeld systeem. Die pijndrempel kan zo laag liggen dat iemand pijn kan hebben zonder prikkel. De pijnknop staat voortdurend op ‘aan’. Het zal nog tientallen jaren duren voor we chronisch pijn voldoende snappen om het beter te kunnen behandelen dan nu. Zeker is dat het niet met 1 pilletje op te lossen is. Zeker is dat psychotherapie en morfine even krachtig kunnen zijn. Want alles hangt samen bij chronisch pijn.