Pijn met betekenis en zonder

Hoofdpijn houdt soms een boodschap over jezelf in, soms niet. Meestal niet eigenlijk.

Neem nu clusterhoofdpijn. Deze pijn komt zonder aanleiding. Elke nacht heb je hevige korte pijnaanvallen, maandenlang, tot de hoofdpijn plotseling weg is. Clusterhoofdpijn gaat zijn eigen gang. Daar zit geen psychologie bij. Clusterpatiënten hoeven zich niet af te vragen wat ze verkeerd doen, ze hebben geen invloed op hun pijn. Ze moeten alleen oppassen dat ze niet wanhopig worden.

Het andere uiterste is spanningshoofdpijn; zo heet dat. Komt dat door spanning? Soms ja, maar vaak ook niet. Het is geen handige naam. Ik noem het gewone hoofdpijn. Meestal is het niet zo erg, hopelijk heb je het niet elke dag. Veel mensen hebben het wel eens, zo’n 60% (mannen) tot 80% (vrouwen). Spanning kan het erger maken, maar zonder spanningen kun je evengoed gewone hoofdpijn hebben; zomaar. Ingewikkeld is dat niet. Wie meer gewone hoofdpijn krijgt als hij gespannen is, die weet dat allang zelf. Daar is geen dokter of psycholoog voor nodig.

Interessant is dat even fysiek actief worden goed helpt bij gewone hoofdpijn. Rust nemen helpt minder goed. Bij clusterhoofdpijn kun je doen wat je wilt, maar de pijn zet gewoon door. Migraine kun je soms uitstellen met hard doorwerken, maar uiteindelijk wint de migraineaanval. En waarom kun je een migraineaanval er soms “uitslapen”? De clusterpatiënt daarentegen kan helemaal niet rustig liggen. Hij moet bewegen, rusteloos en kreunend.

Leefstijl, spanningen en problemen, het zijn geen simpele oorzaken van hoofdpijn. Het zijn soms ver­ergerende factoren, soms niet. Even vaak hebben die factoren niets met de hoofdpijn te maken. Belangrijker is dat ernstige hoofdpijn het leven behoorlijk kan verstoren. Je kunt er boos om worden, het kan je uitputten, je kunt er depressief van worden. Dat is wel psychologie. En die heb je zelf in de hand.