Bezuinigen in de Geestelijke Gezondheidszorg, de GGZ, dat snap ik. De kosten stijgen te hard. Geen wonder trouwens, want iedereen heeft met elk probleem altijd recht heeft op elke zorg. Financiers en wetgevers zeggen dat de GGZ beter wordt van bezuinigen door te sturen op inhoud, zorgsoort en volume. Dat is mooicommuniceren van slecht nieuws. Er is nog nooit een goed zorgsysteem kwalitatief verbeterd door financiers en wetgevers, wel verslechterd. Minder geld, evenveel rechten op zorg en zeggen dat de GGZ veel beter kan, dat is de kluit belazeren. Waarom trouwens die drukte om meer kwaliteit? Was er een probleem dan? Ik denk het niet. Dat het een versplinterde rommelmarkt is geworden met een exploderend aantal aanbieders waaronder ondernemende kruimelaars en charlatans, dat komt niet door de beroepsgroep. Die was juist aan het fuseren en certificeren. Die versplintering is ontstaan doordat elke individuele hulpvraag met goud behangen is, ongeacht nut en kwaliteit van de GGZ-hulpverlening daarvoor. De GGZ is duur geworden door de keuze van de wetgever: vraagsturing, concurrentie tussen aanbieders en een open-eind-financiering. Het lijkt de economie van de drugshandel wel.
De sturing van de zorginhoud is nu aan het doldraaien. Het gaat niet meer om bezuinigen. Het gaat om diep ingrijpen in het professionele domein. Burn-out mag niet verwezen worden, autisme en angst wel. Maar dat weet ik niet tevoren. Misschien is het wel alle drie. Daarom verwijs ik. Wetgever en financier nemen eigenlijk mijn werk in de spreekkamer over. Niet-gevalideerde vragenlijsten over de ernst van je depressie zijn management tools geworden, de MIRRO-vragenlijst bijvoorbeeld. Verplicht woordgebruik in verwijsbrieven (DSM-IV, Basis-GGZ, matig ernstig) bepaalt diagnose, behandelaar en behandelduur (132 of 356 minuten). De verwijsbrief is een financieel document geworden.
Bezuinigen is best. Dat gaat uitstekend met jaarbudgetten per populatie en een strenge Inspectie. Dokters gaan niet over bezuinigen. Maar patiënten alle rechten op elke zorg laten behouden voor dezelfde premie is duur. En het is laf dat patiënt en dokter te verwijten. Bezuinigen door selectief hulp te verlenen naar ernst en zinvolheid, dat kunnen de professionals heel goed, binnen de financiële ruimte, zonder management tools.
Het gaat dus mis met de GGZ, niet door de bezuinigingen, maar de manier waarop. Hopelijk stort het GGZ-systeem heel snel in. Dan bouwen we het wel weer op, voor het bedrag dat de samenleving er voor over heeft.