Een groep Australische rokende zwangeren kregen 450 £ als ze beloofden te stoppen met roken. Als ze inderdaad stopten kregen ze nog eens 350 £. Dat hielp; 23% stopte met roken. Zonder de beloning stopte maar 9%. Een goede mix van straffen en belonen werkt het beste. Als we dit nu eens toepassen op de 6 miljoen Nederlanders die roken, veel te dik zijn of teveel drinken. Dat kost 3 miljard aan bonussen als ze beloven hun leven te beteren, waarvan 14 % dat inderdaad doet. Dit is te betalen door de maandpremie ziektekostenverzekering voor iedereen met 15 € te verhogen. Of door de maandpremie van rokers, dikkerds en drinkers met 40 € te verhogen. Die verdienen ze tienvoudig terug als ze beterschap beloven en twintigvoudig als ze inderdaad doen wat ze beloven. Daarmee kunnen we 800.000 ongezond levende mensen veranderen in gezond levende mensen. Die leven daardoor 10 jaar langer. Een paar tientjes per gewonnen levensjaar is een schijntje. De kat kost meer. Het is …
…een uitvoerbaar plan. Het is een effectief en efficiënt plan. Maar willen we het ook? Ik wil het niet. Ongezond leven moet je niet bestraffen met premieverhoging – mijn standpunt. Gezonder gaan leven moet je niet belonen met een flinke bonus, al helemaal niet met premieverhoging voor iedereen. Waarom? Omdat ik het niet netjes vind om gezond en ongezond gedrag individueel te beprijzen met bonus of strafkorting. Dit past niet bij de geneeskunde. Want de dokter is geen koopman.